Jeta në planet është në rrezik, thonë ekspertët, ndërsa bëjnë thirrje për një tranzicion të shpejtë drejt një të ardhmeje të qëndrueshme.
“Shenjat vitale” të Tokës janë më të këqija se në çdo kohë në historinë njerëzore, sipas asaj që deklarojnë një ekip ndërkombëtar shkencëtarësh, që do të thotë se jeta në planet është në rrezik.
Siç shkruan “The Guardian”, raporti i tyre zbuloi se 20 nga 35 shenjat vitale planetare që përdoren për të gjurmuar krizën klimatike janë në ekstreme rekordi, si dhe emetimet e gazeve serrë, temperatura globale dhe rritja e nivelit të detit, treguesit përfshijnë gjithashtu numrin e popullsisë së njerëzve dhe kafshëve.
Shumë rekorde klimatike u thyen në vitin 2023, duke përfshirë temperaturën globale të ajrit, temperaturën e oqeanit dhe shtrirjen e akullit të detit Antarktik, thanë studiuesit. Temperatura më e lartë mujore e sipërfaqes e regjistruar ndonjëherë ishte në korrik dhe ishte ndoshta më e nxehta që ka përjetuar planeti në 100, 000 vjet.
Shkencëtarët theksuan gjithashtu një sezon të jashtëzakonshëm zjarresh në Kanada që prodhoi emetime të paprecedentë të dioksidit të karbonit. Këto arritën gjithsej 1 miliard ton CO 2 , ekuivalente me të gjithë prodhimin vjetor të Japonisë, ndotësi i pestë më i madh në botë. Ata thanë se zona e madhe e djegur mund të tregojë një pikë kthese në një regjim të ri zjarri.
Studiuesit kërkuan një tranzicion në një ekonomi globale që i jepte përparësi mirëqenies njerëzore dhe reduktonte mbikonsumimin dhe emetimet e tepërta të të pasurve. 10% më e lartë e emetuesve ishin përgjegjës për pothuajse 50% të emetimeve globale në vitin 2019, thanë ata.
Dr Christopher Ëolf, nga Universiteti Shtetëror i Oregonit (OSU) në SHBA dhe një autor kryesor i raportit, tha: Pa veprime që adresojnë problemin rrënjësor të njerëzimit duke marrë më shumë nga Toka sesa mund të japë me siguri, ne jemi në rrugën drejt kolapsit të mundshëm të sistemeve natyrore dhe socio-ekonomike dhe një bote me nxehtësi të padurueshme dhe mungesa të ushqimit dhe ujit.
Deri në vitin 2100, rreth 3 miliardë deri në 6 miliardë njerëz mund të gjenden jashtë rajoneve të jetueshme të Tokës, që do të thotë se ata do të përballen me nxehtësi të madhe, disponueshmëri të kufizuar ushqimore dhe nivele të larta të vdekshmërisë.
Prof Ëilliam Ripple, gjithashtu në OSU, tha: Jeta në planetin tonë është qartësisht nën rrethim. Tendencat statistikore tregojnë modele thellësisht alarmante të variablave dhe fatkeqësive të lidhura me klimën.
Ne gjetëm gjithashtu pak përparim për të raportuar sa i përket njerëzimit që lufton ndryshimet klimatike. Qëllimi ynë është të komunikojmë faktet klimatike dhe të bëjmë rekomandime për politikat.
Është një detyrë morale e shkencëtarëve dhe institucioneve tona të paralajmërojnë njerëzimin për çdo kërcënim të mundshëm ekzistencial dhe të tregojnë lidership në marrjen e veprimeve.
Analiza, e publikuar në revistën Bioscience, është një përditësim i një raporti të vitit 2019 që është miratuar nga 15,000 shkencëtarë.
