Mosha është diçka që nuk mund ta ndryshojmë, por mënyra se si plakemi është çështje perceptimi, thonë studiuesit.
Dhe ky perceptim mund të na çojë ose drejt një jete të shëndetshme, plot begati, ose drejt problemeve të ndryshme të shëndetit fizik dhe mendor.
Një numër në rritje i kërkimeve sugjeron se mendësia e një personi se si ndihet për rritjen e moshës mund të parashikojë se sa dhe sa mirë mund të jetojmë.
Disa studime tregojnë se ata që e pranojnë pozitivisht plakjen jetojnë më gjatë dhe më mirë.
Kohët e fundit një studim i botuar në JAMA Network Open shqyrtoi rreth 14.000 të rritur mbi moshën 50 vjeç, duke eksploruar në thellësi mënyrat se si të menduarit pozitiv ndikon në shëndetin dhe mirëqenien mendore.
Më në fund u zbulua se ata që e shihnin pozitivisht plaken kishin një rrezik të reduktuar prej 43% të vdekjes dhe më pas shanse për të zhvilluar një sëmundje kronike si diabeti, goditjet në tru, kanceri apo sëmundje të zemrës.
Ata gjithashtu kishin më pak gjasa të përjetonin probleme me gjumin, vetminë dhe depresionin.
Përkundrazi ata kishin më shumë gjasa të ushtroheshin rregullisht, të qëndronin optimist dhe të ruanin motivimin për jetën.
” Ka një lidhje të fortë midis mentalitetit dhe sjelljeve të lidhura me shëndetin ,” tha studiuesi kryesor Eric Kim , një profesor asistent i psikologjisë në Universitetin e Kolumbisë Britanike në Kanada dhe një bashkëpunëtor kërkimor në Qendrën e Shëndetit Publik të Shkollës për Shëndetin dhe Mirëqenia Harvard TH Chan në Boston.
Për shembull, nga një studim i mëparshëm Dr. Kim, i publikuar në Preventive Medicine , arriti në përfundimin se sa më të kënaqur të jenë njerëzit mbi 50 vjeç me mënyrën se si po jetojnë aq më shpesh do të bëjnë kontrolle, duke u kujdesur për shëndetin e tyre.
Ky efekt psikologjik ka dy anë: Kushdo që e sheh plakjen pozitivisht do të kujdeset më shumë për shëndetin e tij, në krahasim me dikë që mendon se është e pamundur të qëndrosh i shëndetshëm ndërsa plaket dhe beson se çdo gjë që bën është e kotë, argumenton Dr. Kim.
” Lajmi i mirë është se ne mund të ndryshojmë mënyrën se si mendojmë ,” thotë Hannah Giasson , një profesore asistente në Kolegjin Edson të Infermierisë dhe Inovacionit Shëndetësor të Universitetit Shtetëror të Arizonës dhe një eksperte për marrëdhënien midis perceptimit të plakjes dhe shëndetit.
Ekspertët sugjerojnë 4 mënyra të thjeshta për t’i ndihmuar njerëzit të zhvillojnë një qasje më pozitive ndaj plakjes:
Njihni mendësitë negative dhe hidhini poshtë ato
Hulumtimet tregojnë se mendimet negative për plakjen përvetësohen gjatë gjithë jetës, duke dëmtuar shëndetin fizik dhe konjitiv të një personi me kalimin e moshës.
” Njihni mesazhet negative në mënyrë që të kuptoni se si ato ndikojnë tek ju ,” sugjeron Dr. Giasson.
Për shembull, dikush mund të besojë se nuk do të jetë i shëndetshëm me kalimin e moshës, kështu që nuk ka kuptim të ushtrohet. Megjithatë, sipas studiuesve , aktiviteti fizik zvogëlon rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, presionit të lartë të gjakut , diabetit të tipit 2 dhe rënieve, ndërkohë që përmirëson gjumin.
” Përshtatja e sjelljeve të shëndetshme mund të ndikojë pozitivisht në shëndetin tuaj në çdo moshë ,” thotë Dr. Giasson.
Motivohuni për jetën
Disa njerëz nuk dinë çfarë të bëjnë me jetën e tyre në pension. Dr. Kim sugjeron të gjeni aktivitete që mbajnë gjallë interesin tuaj.
” Motivimet që motivojnë njerëzit mund të jenë të ndryshme ,” tha ai. Nëse familja është një prioritet, gjeni aktivitete të lidhura me familjen, të tilla si ndihma në rritjen e nipërve. Nëse jeni tw lidhur me mjedisin, kujdesuni për të.
” Një ide e mrekullueshme është vullnetarizmi ,” sugjeron Dr. Kim.
Qëndroni aktiv social
Ndërsa njerëzit rriten, ata priren të humbasin njerëzit e dashur ose të bëhen më introvertë, të vetmuar dhe të izoluar shoqërisht.
Izolimi social është një faktor rreziku për përkeqësimin e shëndetit fizik dhe mendor, duke rritur rrezikun e sulmit në zemër dhe goditjes në tru dhe duke kontribuar në ndjenjat e pakënaqësisë së jetës, depresionit , vetëbesimit të ulët dhe vështirësisë për t’iu përgjigjur aktiviteteve të përditshme.
Sipas hulumtimeve, mbajtja e kontakteve sociale mund të ketë një efekt pozitiv.
” Njerëzit shpesh ndalojnë së bërë miq të rinj ,” tha Dr. Kim. ” Kërkoni praninë e njerëzve në jetën tuaj, në vend që të ecni vetëm .”
Provoni diçka të re
Ndonjëherë, ndryshimet që sjell plakja në trup e bëjnë të pamundur që disa të vazhdojnë aktivitetet e tyre të preferuara. Dr. Kim sugjeron ta kanalizoni atë energji në një aktivitet të ri të përshtatshëm për fazën tuaj të jetës.
Studiuesit argumentojnë se të moshuarit që zhvillojnë aftësi të reja mund të përmirësojnë kujtesën e tyre , vetëvlerësimin dhe cilësinë e përgjithshme të jetës.
“ Asnjëherë nuk është vonë dhe nuk je kurrë shumë i vjetër për të provuar diçka të re ”, përfundon ai.
